„Nudis Verbis”

Zbiór opowiadań i artykułów z lat 1937-1938, wyboru tekstów dokonał Michał Bąkowski. W 2017 roku wydano książkę „Nudis Verbis. Suplement”. Zawiera ona tekst pierwszego numeru czasopisma „Alarm”, wydawanego przez Józefa Mackiewicza i Barbarę Toporską w Warszawie, w roku 1944.

„Tom „Nudis verbis” jest szczególnie pasjonujący poprzez obecność w nim tekstów pisanych raptem na przestrzeni 10 lat, ale w jakże różnych okolicznościach: najpierw w jeszcze niepodległej Rzeczpospolitej, potem w Wilnie, na krótko stolicy niepodległej Litwy, potem w Wilnie okupowanym przez Niemców i wreszcie na przymusowej emigracji na Zachodzie. Mackiewicz był często krytykowany i łajany za swój bezkompromisowy antykomunizm. Można oczywiście zgłaszać zastrzeżenia co do poglądów pisarza, ale jednego robić nie wolno – nie wolno twierdzić, że kiedykolwiek, w którymkolwiek okresie pisarz był koniunkturalistą. Był wierny swoim poglądom i nigdy nie szedł na żadne kompromisy z wydawcami, z opinią „wpływowych kół emigracji politycznej”. W artykule „Ech wrócić – by” zanotował: „albo się pisze prawdę, albo się jej nie pisze wcale”. Pisał prawdę i prawie całe życie na emigracji (spędzone głównie w Monachium) żył na skraju ubóstwa… Prawda często ma wysoką cenę, Mackiewicz całe życie ją płacił…”. (Tomasz Kornaś)

„Publicystyka Józefa Mackiewicza wyróżnia się konkretnością opisywanej rzeczywistości, szczegółowymi realiami, wyrazistym, szczegółowym ujęciem spraw i postaci ludzkich. Tworzy różnorodny obraz świata, złożony z wielu fragmentów, charakterystycznych losów i przypadków konkretnych ludzi, pokazanych na tle w niezwykle ważnych wtedy, decydujących wydarzeń. Pozostawia zapis tych czasów, czasów przełomowych, czasów przetaczającej się katastrofy. Oddaje ich klimat, natężenie, koloryt. Skrótowym, celnym językiem daje zarys ówczesnego życia, które niebawem ma zniknąć. Kto chce poznać nie tylko wielkie wówczas wydarzenia i ogólne procesy dziejowe, ale i wniknąć głębiej w toczące się wtedy mimo wszystko życie, może odnaleźć to wszystko w publicystyce Józefa Mackiewicza”. (Marek Klecel, „Opcja na prawo”, 2005, nr 4/40)

Udostępnij: