Józef Mackiewicz to jeden z najbardziej znanych pisarzy emigracyjnych, człowiek, którego książki poruszały nierzadko tematy tabu. Nie bał się wypowiadać kontrowersyjnych sądów, a także nie szczędził słów krytyki pod adresem środowisk emigracyjnych.
Już od stycznia 1945 r. rozpoczyna życie na emigracji. Wyjeżdża do Włoch, po czym w 1947 roku przeprowadził się do Londynu, gdzie mieszkał aż do roku 1955. Następnie przeniósł się wraz ze swoją żoną Barbarą Toporską do Monachium, gdzie spędził resztę swojego życia.
Po wojnie Józef Mackiewicz spotkał się w Londynie ze swym bratem Stanisławem „Catem”, jednak zerwał z nim stosunki po tym, gdy ten, nie radząc sobie na londyńskim bruku, zdecydował się najpierw na przyjęcie od oficera wywiadu PRL-u tysiąca funtów, a następnie powrócił w 1956 r. do Polski Ludowej. Kontakt pomiędzy Stanisławem a Józefem przestał istnieć.
W przypadku Józefa Mackiewicza emigracja na Zachód była jedyną opcją, by uchronić się przed terrorem, czerwoną zarazą, której autor „Lewej wolnej” szczerze nienawidził. Co dawało życie na emigracji? Przede wszystkim wolność, z której Mackiewicz nieustannie korzysta, publikując w różnych dziennikach swe teksty, w których między innymi ukazuje swój stosunek do emigracji.
Mackiewicz coraz częściej zauważał, iż emigracja zaczyna przysłowiowo chować głowy w piasek. Jako przykład można przytoczyć część jego wypowiedzi z „Listu Pasterskiego” zamieszczonego 23 marca 1969 r. w tygodniku londyńskim „Wiadomości”. Wytyka, iż emigranci zamiast na ideę, ambicję patrzą na „własne domki, że wczasujemy w Hiszpanii, że mamy wyższą niż w PRL stopę życiową”, „Nieraz patrzą na korzyści innego rodzaju. Np. te, jakie się osiąga z konformizmu do urzędowej linii Możnych tego Świata”. „Jeżeli chodzi o emigrację, gra pewną rolę zmęczenie, zniechęcenie” – pisał.
Po wojnie Józef Mackiewicz znany ze swej bezkompromisowej postawy antykomunistycznej spędził całe życie na emigracji. Dużo pisze i publikuje w prasie emigracyjnej. Nie wraca do Polski Ludowej jak jego brat. Dla Mackiewicza emigracja była nieunikniona – dawała schronienie od komunizmu.
Bibliografia:
Artykuł Józefa Mackiewicza pt. „List pasterski” opublikowany w tygodniku „Wiadomości”, 23.03.1969 r.; AAN, Akta Zofii i Stefana Korbońskich, sygn. 347.
„Wiadomości” 17.01.1971, Londyn, Rok 26, Nr 3 (1294)