„Bunt rojstów”

Jest to zbiór reportaży Józefa Mackiewicza napisanych w ciągu trzech lat, od 1935 do 1937 roku, które były drukowane na łamach dziennika „Słowo”. Publikacja obalała mit dobrego życia na Kresach Wschodnich, przedstawiała prawdziwe życie mieszkańców tamtejszych wsi i miasteczek, którzy codzienie musieli mierzyć się z biedą, złą sytuacją gospodarczą, konfliktami na tle narodowościowym i administracją państwową.

Mieszkający w Wilnie Józef Mackiewicz był biegły w językach i znał wschodni temperament, dlatego z łatwością mógł wejść w nieufny świat białoruskich włościan i dokładnie opisać ich krzywdy. Ukazał w swej książce Polskę nie jako „dobrodzieja”, a raczej jako byt na wpół obcy i szkodniczy. Jednocześnie życie na Kresach Wschodnich nie jest przedstawione jako przesiąknięte cierpieniem, głodem i beznadziejnym brakiem perspektyw. Mackiewicz raczej wskazuje na kwestie, które były przeszkodami w zrównoważonym rozwoju społecznym i gospodarczym wschodnich województw, na przykład pisząc o źle rozwiniętej komunikacji, zwraca uwagę na trudne warunki geograficzne oraz zbyt małe środki na rozwój dróg, a przedstawiając złą sytuację gospodarczą akcentuje brak planu rozwoju, który pozwoliłby ziemiom, które niedawno należały do carskiej Rosji, zintegrować się z II Rzecząpospolitą – przede wszystkim gospodarczo.

W recenzji opublikowanej w „Czasie” [nr 41, 11 II 1938, s. 5] o reportażach Mackiewicza napisano: „To fotografia dokładna, niemiłosierna, bez retuszu”.

Udostępnij: